Zadania własne

Zadania własne*

• Zadanie własne samorządu to zadanie publiczne, które ustawodawca przypisał danemu szczeblowi samorządu terytorialnego i za którego realizację ta jednostka samodzielnie odpowiada.
• Realizacja zadań własnych jest finansowana z dochodów własnych jednostki samorządowej.
• Ponieważ samorząd jest wspólnotą mieszkańców zamieszkujących dane terytorium, to najogólniej rzecz ujmując zadaniem własnymi administracji samorządowej jest zaspokajanie potrzeb tej wspólnoty.
• Zgodnie z ustawami, jednostki samorządu terytorialnego wykonują zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Oznacza to, że mieszkańcy zorganizowani we wspólnotę samorządową, zaspokajają swoje podstawowe potrzeby sami, wybierając w tym celu władze, których zadaniem jest takie prowadzenie spraw, by było ono zgodne z potrzebami lokalnej wspólnoty. Polski model ustrojowy nie dopuszcza jednak pełnej dowolności w zaspokajaniu potrzeb lokalnych, stąd parlament – uchwalając stosowne ustawy – określa ustrój samorządu, zasady organizacji administracji samorządowej oraz podział zadań pomiędzy poszczególnymi szczeblami samorządów. Dzieje się to zgodnie z zasadą subsydiarności (pomocniczości), tak by zadania były realizowane jak najbliżej obywatela.
• Zadania własne poszczególnych szczebli samorządu są określane ustawami. Dodatkowo, w przypadku gmin, istnieje tak zwane domniemanie kompetencji – zasada, która mówi, że do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami dla innych podmiotów. W praktyce jednak ustawy tak szczegółowo określają zakres funkcjonowania poszczególnych szczebli administracji publicznej, że zakres spraw nieuregulowanych jest znikomy.
• Zadania własne gminy dzielą się na obowiązkowe oraz dobrowolne. W przypadku zadań o charakterze obowiązkowym muszą być one wykonywane – w przypadku uchylania się od ich wykonania organy nadzorujące samorząd mogą stosować administracyjne środki przymusu, w celu zmuszenia do ich realizacji. W przypadku zadań dobrowolnych jednostka ma prawo je realizować, ale decyzja o podjęciu się ich realizacji zależy od lokalnych potrzeb i możliwości. Przykładowo: wypłacanie zasiłków okresowych i celowych jest zadaniem własnym gminy z zakresu pomocy społecznej o charakterze obowiązkowym, natomiast wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze jest określone jako zadanie gminy, ale nie ma charakteru obowiązkowego.

^{*https://poradnik.ngo.pl/zadania-publiczne-wlasne-zlecone-powierzone}